De magie van Ted Troost is nog altijd voelbaar

Masterclass van Ted Troost en Eric Elbers

Afgelopen donderdag 16 maart volgde ik een Masterclass van Ted Troost en Eric Elbers in het Van der Valk hotel in Houten. Thema van de Masterclass haptonomie vlakbij Utrecht is 'Luisteren'. De 86-jarige maestro moest even warm draaien, maar is nog altijd gepassioneerd, geduldig, energiek, maar vooral ook liefdevol. En zijn handelsmerk; de affectieve aanraking op de behandelbank is nog altijd speciaal kan ik nu uit eigen ervaring zeggen. Ted introduceerde tijdens deze dag het woord 'schouwen' als vorm van observeren en luisteren. De magie is er nog steeds, al zegt Ted tijdens de Masterclass regelmatig 'Ik kan niet toveren'.

Al in de jaren 80 gefascineerd door Ted Troost en haptonomie

Al sinds de 2e helft van de jaren 80 van de vorige eeuw ben ik gefascineerd door verhalen over haptonoom Ted Troost en haptonomie. Ik ben dan een echte sportliefhebber en volg de topsport nauwgezet. Bijvoorbeeld topschaatsers als Hein Vergeer en Yvonne van Gennip en natuurlijk de voetballers van het gouden AC Milan Marco van Basten en Ruud Gullit. Veel artikelen en interviews gaan over de hectiek in Italië en de enorme prestatiedruk die er in Zuid Europa op de voetballers rust. Telkens duikt daar ook de naam van Ted Troost op, haptonoom uit Nederland. Hij helpt de spelers ontspannen te blijven door ze aan te raken.

Ik begrijp het niet, maar mijn interesse is gewekt. Vaak probeer ik me te bedenken en voor te stellen hoe dat dan werkt. Ted zou mensen aan hun vel optillen en hard in hun spieren grijpen. Ik begreep er weinig van hoe dat zou kunnen ontspannen, maar het bleef me intrigeren. Pas toen ik in 2002 na de geboorte van m'n dochter zelf bij een haptonoom terecht kwam en zo kennismaakte met haptonomie, ging ik het een klein beetje snappen. Dat maakte m'n interesse er niet minder om, integendeel.

Al bij binnenkomst in de cursusruimte valt me op dat Ted weinig ontgaat en dat hij nieuwsgierig en met belangstelling volgt wie er binnen komt. Uit een soort verlegenheid geef ik niet direct een hand. Even later stapt hij op me af, geeft me een grote zachte hand en noemt z'n naam 'Ted Troost'

Schouwen zonder oordeel

Bij het begin van de dag vertelt Eric Elbers dat het vandaag gaat over luisteren en voelen in het nu, zonder ruis van te veel uitleg, denken of discussie. Zo puur mogelijk vanuit de essentie. Als de deelnemers, veelal haptotherapeut, aan het begin van de dag vertellen over persoonlijke situaties en gebeurtenissen, vraagt Eric Elbers ons om waar te nemen en te benoemen wat ons opvalt. Na ongeveer 1,5 uur komt Ted voor het eerst aan het woord. Al die tijd heeft hij haast onbewogen zitten luisteren en observeren.

Hij vertelt dat onze verhalen hem raken. Ted zegt ook dat de afgelopen 2 corona-jaren hem veel hebben gedaan en terug deden denken aan de Tweede Wereldoorlog. Dan vertelt hij ook over het sterke contact met z'n kleinzoon die de hele dag 'opa, opa' tegen hem zegt. Het lijkt of onze verhalen hem energie geven en weer in het nu brengen.

Dan zegt hij met zachte, maar ook duidelijke stem dat in al onze reacties op elkaar een klein of groter oordeel verpakt zit. Het gaat alleen om luisteren en waarnemen, zonder oordeel. Dan komt het woord 'schouwen' bij hem naar boven. Dat is waar het om gaat volgens Ted. Ik moet denken aan observeren, luisteren ook. Een mooi 'kaal' en puur woord,  wat voor mij ook verwijst naar de essentie.

'Je bent gewoon mens en geniet!'

Ik zie Ted nu vitaler worden. Hij vertelt dat je een cliënt die bij je komt al moet proberen te voelen voordat je hem of haar aanraakt. Schouwen vanaf het begin dat de cliënt bij je binnen stapt. Daar kun je veel informatie uit halen. En maak het niet te ingewikkeld 'ga niet de therapeut spelen'. Je bent gewoon mens en wees vooral blij dat er iemand bij je komt voor hulp.

Begroet je cliënt enthousiast, een hartelijk 'Fijn dat je er bent' of een oprecht 'Hoe gaat het met je?' kan volgens Ted een prima opening van een behandeling zijn. Het gaat er om de cliënt uit te nodigen en te genieten van het contact. 'Maak het niet te zwaar en gebruik de positieve energie die de cliënt op doet, ook om zelf vitaal te blijven. Als je moe naar huis gaat, doe je het niet goed'. 'En praat niet teveel, leg niet teveel uit', voegt hij nog toe.

Ted vraagt verschillende keren; 'Hebben jullie nog vragen?' Het wordt dan telkens even stil en dan is er altijd wel iemand die een vraag stelt aan de oude meester. Over de indianen uit zijn boek 'Het lichaam liegt nooit', over hoe je een therapiesessie het beste kunt beginnen, over hoe je iemand 'aan zet' en over de volgorde van aanraken als je zowel hoofd als voeten van een cliënt aanraakt. Open en rustig geeft Ted antwoord op alle vragen.

'Leuk hè?'

Vlak voor de lunch nodigt Ted een deelnemer uit om op de behandeltafel te komen liggen zonder z'n naam te noemen. Vervolgens wacht hij geduldig tot de deelnemer na 10 minuten reageert en zegt 'Bedoel je mij?' Als Ted start met de behandeling aan de tafel, kijk ik met ogen op steeltjes en zuig alles in me op.

Prachtig om Ted aan de behandeltafel te zien werken. Hij loopt niet helemaal soepel,  maar daar lijkt hij naast de bank geen last van te hebben. Zo vertrouwd, vanzelfsprekend en liefdevol, hoe zijn handen over het lichaam van de deelnemer gaan. Ted wordt vitaler en lijkt voor mij nu 20 jaar jonger. 'Er gebeurt van alles onder mijn handen' en na een zucht van de deelnemer licht Ted toe dat 'het in golven gaat'. Zienderogen komt er ontspanning in het lichaam bij de deelnemer. Hij is na 10 minuten als was in de handen van Ted. Ted geniet en wendt zich tot ons met 'Leuk hè?' en 'Heel speciaal'. Dat zou hij deze donderdag 16 april tijdens de Masterclass haptonomie in Houten nog vaker zeggen.

Een aanraking als een vlinder die je even bezoekt

Na de lunch wordt gevraagd wie op de tafel wil liggen. Dit is mijn moment en ik ben er als de kippen bij om me aan te melden. Hier had ik op gehoopt. Nieuwsgierig en ook wel een beetje gespannen ga ik op m'n buik op de tafel liggen, niet wetende wat er gaat komen. Ik kan ook niets zien, want m'n gezicht is naar beneden gedraaid. Ik reik uit en probeer te voelen wat er om me heen gebeurd. Dan wordt m'n linkervoet en kuit aangeraakt en er wordt zachtjes ingeknepen. Ik krijg het benauwd, m'n ademhaling schiet omhoog, even denk ik dat dit Ted's aanraking is. Ik schrik en denk 'Lekker dan'.

Dan hoor ik Ted aan de behandelende deelnemer vragen; 'Ben je een onderzoek aan het doen of nodig je uit? 'Het eerste' is het antwoord. 'Doe dat nooit meer', zegt Ted met zachte stem. 'Richt je maar op mij', zegt hij en coacht de deelnemer bij haar aanrakingen. Het voelt nu direct anders, prettig en ruimte gevend voor mij. Dan raakt Ted ook zachtjes m'n rug, armen en handen aan. Haast achteloos, als een vlinder die je heel even bezoekt. Liefdevol, ontspannend en ruimte gevend. Ik kan m'n tastzin nu makkelijk uitbreiden naar Ted en de behandelende deelnemer en ook naar de rest van de groep en de zakenmensen in de ruimte naast ons. Als een ander mens stap ik na een half uur verbaasd lachend van de behandelbank. Een beetje beduusd ga ik weer op m'n stoel zitten. Een prachtige ervaring rijker, die ik nu al koester.

Kwajongen uit Rotterdam

Mooi hoe Ted het opmerkt als iemand even afwezig is en dat direct, maar ook liefdevol benoemt en daarna luistert naar de reactie. Als er door één van de deelnemers wordt door gevraagd naar iemands beweegredenen, laat hij dat eerst een kwartier door gaan, tot hij zegt: 'Dat moet je niet meer doen joh, waarom wil je het weten? Is het voor jezelf of in het belang van de cliënt?' En daarna nodigt hij deze deelnemer uit en coacht deze liefdevol en warm in het behandelen aan de behandelbank. Ted geniet van ons en van de dag. Als een van de deelnemers een goede behandeling laat zien aan de bank, 'schouwt' Ted met  plezier. Met een kwinkslag in z'n ogen zegt hij dan 'Ik ben jaloers op jou, ik zou daar nu ook wel zo aan de behandeltafel willen staan.' Ik zie weer even de kwajongen uit Rotterdam.

Ted Troost, de bekendste haptonoom van Nederland, 86-jaar en nog altijd vol levenslust. De magie is nog altijd voelbaar.

Vorige artikelen schreef ik over Haptotherapie geeft jongeren weer perspectief in Gouda, Rotterdam en Utrecht en Postnatale depressie ook bij vaders. Je vindt de blogs in ECHT nieuws & blogs.  Gouda 16 maart 2022